Hiztegia: Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak
Hiztegi honetan bildu nahi izan ditugu lagunarteko hizkerako berba eta erranaldiak. Oinarrian "Berbeta berua" liburuko hiztegia dago (A. Telleria, Badihardugu Elkartea 2003). Horri gehitu zaizkio: batetik, beste zenbait liburutan jasotako hitzak; bestetik, eta batez ere, gazteei egindako elkarrizketa eta inkestetan batutako hitzak. Marrazkiak: Roberto Landa 'Mundina'. Informazio gehiago
nagi. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) vago/a, holgazán/-a, perezoso/a. Alferra.
nano. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) canijo/a, pequeñajo/a, enano/a. Garaieraz txikia dena.
nardazu. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) asqueroso/a.
narras. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) desgarbado/a, dejado/a, cerdo/a, sucio/a, guarro/a, marrano/a. 1. Norberaren itxurari edo eginbeharrei erraz uzten diona. 2. Pertsona zikina.
nazkagarri. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) asqueroso/a.
nazkantie. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) plasta, plomo, pesado/a, pelma. Pertsona astuna. Guazeyon beste taberna batea, tipo hori nazkante hutse den eta eztiñat nahi gurekin katiatzie.(AN)
negarkatilu. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) llorica.
negarti. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) llorica, llorón/a. Negar handiak egiten dituena.
ninfo. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Amodioa eta sexua) calentorro/a, calientapollas. Beti sexurako prest dagoena, sexu zalea.
ñirñirkari. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) chulo, chuloputa. 1. Bere burua besteen aurrean goratzeko joera duena. (I)
obispo. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) vago/a, vagoneta.
obixpo. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) chulo, chuloputa. 1.Bere burua besteen gainetik nabarmendu nahi duenari esaten zaio. (I)
odolbako. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) parado/a, sangre de nabo. Gatz gutxiko pertsona. (BGP)
odolbizi. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) nervioso/a. 1. Edozein eginbeharrekorekin urduri jartzen dena. (I)
odoltxar. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) malo/a. 1. Pertsona gaizto eta zitala. (I)
oilar. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) chulo, chuloputa. 1. Harroputza. (I)
oilargizon. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) miedica, cobarde. 1. Koldarra. (I)
oilo. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) sin sangre.
oilobusti. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) miedica.
oilobuztan. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) insignificante.
oilokaka. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) insignificante.
okaztagarri. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) asqueroso/a.
okel. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) subidón.
oker. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) irresponsable.
okerkondo. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) de mal genio.
olagarro. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) pulpo. 1. Eskua sartuz, zirri egiten ibiltzen dena. "Kentzak esku hori nire hanka gainetik, olagarro horrek!"
olentzero. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) vago/a, vagoneta.
olixue galdu. ad. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Amodioa eta sexua) afeminado, maricón. Gay.
olluen ipurdiye janda egon. ad. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) loro, cotorro/a, charlatán/a, parlanchín/a. Hitz jario handia izan. Olluen ipurdiye jan al dek? Ez haiz ixildu’re in alleau haizenetik!(AN)
ondo betebako lukainka. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) impaciente. 1. Pazientzia gutxiko pertsona. "Josetxuk ez du pazientziarik, ondo betebako lukainkie dozu!" (I)
otso. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) de mal genio.
ozpindu. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) amargado/a. 1. Umore garratzeko pertsona. (I)
panparroi. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) chulo, chuloputa. 1. Harroputza. (I)
panpota. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Ezaugarri fisikoekin lotutakoak) mozo/a. 1- Pertsona puztua edo sendoa dela adierazteko.
papeljale. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) lameculos, pelota, pelotillero/a. Gauzak gehiegi laudatzen dituen pertsona eta, gainera, bere onerako. (BB)
paper erre. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) inútil, inútil. 1. Deus balio ez duena. (I)
pataka. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) torpe. 1. Baldarra. (I)
paxpana. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) tonto/a, ligero/-a de cascos, majadero/a, atontado/a, lerdo/a. Oso argia ez den emakumezkoa.
pelele. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) necio/a.
pepelerdo. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) necio/a.
pepelontzo/a. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) tonto/a, alelado/a, bobo/a, atontado/a, lerdo/a. Memeloa. (BGP)
peste. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) de mal genio.
petral. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) cascarrabias, irritable, borde. Erraz haserretzen den pertsona.
pigurebako. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Ezaugarri fisikoekin lotutakoak) pintas, amorfo/a. Itxura eskasekoa edo itsusia. (BGP)
piku merkea. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) necio/a. Pertsona ergela.
pikue. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) necio/a. Pertsona ergela.
pikutero/a. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) chivato/a, correveidile, soplón/a, acusica. Salataria. Hi pikutero bat haiz; heu juan haiz irakasliagana kristala zeiñek apurtu daben esaten. (BB)
piper. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) cascarrabias, borde. Pertsona errea, oso erraz haserretzen dena. Marisa maistrie piperra hunan behintzet! (AZK)
piperra baino erreago izan. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) de mal genio.
