Hiztegia: Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak

Hiztegi honetan bildu nahi izan ditugu lagunarteko hizkerako berba eta erranaldiak. Oinarrian "Berbeta berua" liburuko hiztegia dago (A. Telleria, Badihardugu Elkartea 2003). Horri gehitu zaizkio: batetik, beste zenbait liburutan jasotako hitzak; bestetik, eta batez ere, gazteei egindako elkarrizketa eta inkestetan batutako hitzak. Marrazkiak: Roberto Landa 'Mundina'. Informazio gehiago

makal. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Ezaugarri fisikoekin lotutakoak) enclenque. Indar gutxi duena, ahula. Ene, makala da, ba! Ezertako kemenik ez dauke. (AZK)

makera. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) cerdo/a, cochino/a, guarro/a. Urdama. (BGP)

maltzur. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) malo/a, marrullero, -a, marrajo, -a.

mandaeuli. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) plasta, plomo, pesado/a. Pertsona astuna.

mandokirtena. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) burro/a, torpe, bruto/a, animal. Bere jardueran burua gutxi eta, gehienetan, indarra erabiltzen duen pertsona.

mantar. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) torpe, desgarbado/a. Zarpaila, trauskila. (BGP)

mari-bandera. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Amodioa eta sexua) chica fácil. Ospe txarreko emakumea.

mari-buztan. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Amodioa eta sexua) chica fácil. 1. Mutilen atzetik dabilena. (I)

mari-maistra. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) marisabidilla. Besteei irakaspenak ematea edo gauzak bere erara egitea gustatzen zaion emakumezkoa. Agintzea gustatzen zaionari ere esaten zaio. Pentsatzen du beti bearek nahi duna ein ber deula. Mari-maixtra hutse da. (AZK)

mari-matraka. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) torpe, revoltosa. Geldirik egoten ez den neska, bazterrak nahasten ibiltzen dena. Eskolan formalagua izango haiz hi, marimatrakiori! (BB)

mari-mutil. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Amodioa eta sexua) marichico, marimacho. Mutilen joerak dituen neskari esan ohi zaio. Haixen ama mari-mutille ta takarra da, ba! (AZK)

marisarjentu. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) mandona. Agintzea asko gustatzen zion emakumezkoa. Hori dok izateko marisarjentua; danak hartzen jittuk mendian. (BB)

marmarti. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) gruñón/a. Beti marmarrean edo kexu dabilena.

martxantera. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) revoltosa. Geldirik egoten ez den neska, bazterrak nahasten ibiltzen dena.

matraka. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) revoltosa. Geldirik egoten ez den neska, bazterrak nahasten ibiltzen dena.

melenga. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) empalagoso/a. Gozoaren gozoz, gogaikarria dena. Hori don izateko melengia! Dan gozuakin eulixak be gogaittuko littuke. (BB)

meloia. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) necio/a. Pertsona ergela.

memelo/a. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) tonto/a, torpe, alelado/a, bobo/a, insustancial. 1- Adimen gutxi duen pertsona. 2- Bizitasunik ez duen pertsona.

mihibiko. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) falso/a. 1. Faltsu samarra. (I)

mihigabe. iz., adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) callado/a. 1.Beti isilik egoten dena. (I)

mihiluze. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) chivato/a. 1. Gauzak, ezin gordean, edozein tokitan zabaltzen dituena. (I)

mihizital. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) malhablado/a. 1. Hitzen bitartez besteen kaltea bilatzen duena. (I)

mika. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) de mal comer, melindroso/a. Jatekoarekin berezia den pertsona. Beti platerran bueltan zeoze lagatzeu mike horrek. (AZK)

mikroondas. iz. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak), (Amodioa eta sexua) calentorro/a, calientapollas. Beti sexurako prest dagoena.

miku. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) llorica, llorón/a. Negar handiak egiten dituena.

milinga. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) débil. 1. Makal edo indarrik gabea. (I)

mingainbeltz. adj. (Irainak eta gaizki-esateak edo adjektibo ezkorrak) malhablado/a. 1. Hitz zikin eta lohiez mintzo dena. (I)